Vì sao người bị rối loạn lipid máu có nguy cơ tử vong rất cao?
Rối loạn lipid máu (hay còn gọi rối loạn mỡ máu) là tăng các chỉ số cholesterol và triglyceride có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ, tàn tật và tử vong rất nhanh.
- Hội chứng khô mắt và những điều không ngờ tới
- Tìm hiểu những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới hiện nay
- Cách phòng ngừa và điều trị bệnh viêm loét dạ dày hiệu quả
Vì sao người bị rối loạn lipid máu có nguy cơ tử vong rất cao?
Vậy làm thế nào để dự phòng và điều trị căn bệnh nguy hiểm này, chúng ta hãy cùng trò chuyện với bác sĩ Chu Hòa Sơn – Giảng viên Trường cao đẳng y dược Pasteur.
Chuyên gia lý giải vai trò của Lipid đối với cơ thể quan trọng ra sao?
Lipid máu là thành phần chất béo trong máu gồm 2 hợp chất cholesterol và triglyceride.Cholesterol tham gia vào quá trình cấu tạo nên màng tế bào và một số các hoocmon. Triglycerid là nguồn năng lượng chính giúp cho hoạt động chuyển hóa cơ thể diễn ra được thuận lợi hơn. Vậy cụ thể thì lipid có những vai trò sau:
- Điều hòa tính bền vững của thành mạch: nâng cao tính đàn hồi và hạ thấp tính thấm của thành mạch.
- Cần thiết cho các chuyển hoá các vitamin nhóm B. Khả năng hòa tan các vitaminA, D, E, và K nên làm tăng hấp thu các vitamin này.
- Một số tổ chức như: gan, não, tim, các tuyến sinh dục có nhu cầu cao về các acid béo chưa no, nên khi không được cung cấp đủ từ thức ăn thì các rối loạn sẽ xuất hiện ở các cơ quan này trước tiên.
- 4 Lipid tham gia cấu trúc cơ thể và là bản chất của một số hoạt chất sinh học quan trọng như: phospholipid tham gia cấu trúc màng tế bào và là tiền chất của prostaglandin và leucotrien; cholesterol cần cho sự tổng hợp acid mật, các hormon steroid thượng thận và sinh dục; mô mỡ đệm dưới da và bọc quanh các phủ tạng.
- Thiếu acid béo omega-3 dẫn đến ảnh hưởng khả năng nhận thức, khả năng nhìn…
- Lipid là nguồn năng lượng dự trữ lớn nhất trong cơ thể. Dạng dự trữ là triglycerid (mỡ trung tính) tại mô mỡ. Mô mỡ chiếm khoảng 15-20% trọng lượng cơ thể.
Chuyên gia lý giải vai trò của Lipid đối với cơ thể quan trọng ra sao?
Tại sao rối loạn lipid máu lại tăng nguy cơ đột quỵ, nguy cơ tàn tật và tử vong?
Rối loạn lipid máu (hay còn gọi rối loạn mỡ máu) là tăng các chỉ số cholesterol và triglyceride:
– Tăng cholesterol máu đơn thuần
– Tăng triglycerid máu đơn thuần
– Tăng lipid máu hỗn hợp(cả cholesterol và triglycerid)
Bác sĩ tư vấn trên trang bệnh của mẹ như sau: Rối loạn lipid máu lại tăng nguy cơ đột quỵ, nguy cơ tàn tật và tử vong vì:
– Tăng triglycerid sẽ làm cho gan nhiễm mỡ, đề kháng insulin dẫn đến bệnh đái tháo đường. Ngoài ra nếu Triglyceride quá cao ( >1000mg/dl) có thể gây ra các bệnh viêm tuỵ cấp
– Tăng LDL- cholesterol (mỡ xấu) hoặc giảm HDL-cholesterol (thiếu mỡ bảo vệ) sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi hình thành nên các mảng xơ vữa ở thành mạch máu, gây hẹp lòng mạch dẫn đến các bệnh như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, thiếu máu não …Nặng nề hơn nữa là vỡ các mảng xơ vữa làm lấp mạch máu não gây đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim có thể dẫn đến tàn phế hoặc tử vong.
Cách dự phòng và điều trị rối loạn lipid máu là gì?
- Hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu bằng các chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý và tập thể dục:
Tránh ăn các thức ăn có chứa chất béo và cholesterol như bơ, thịt lợn mỡ xông khói, dầu dừa, dầu cọ, thay bằng dầu thực vật như dầu ôliu, đậu nành, ngô. Hạn chế dùng thực phẩm có chứa vòng trans như bơ thực vật, bánh quy, bim bim, kẹo dẻo…Hạn chế ăn các loại cá, thịt xuống còn 150-200g/ngày, không được ăn quá 3 quả trứng/tuần và phải ăn cách ngày. Không ăn thịt mỡ, da của các loại gia cầm, phủ tạng động vật, thay thế bằng các loại đạm thực vật như đậu tương…, tăng cường ăn rau quả.
Cách dự phòng và điều trị rối loạn lipid máu là gì?
Uống sữa đã tách bơ, hạn chế ăn pho mát, kem.
- Vai trò của tập thể dục:
– Các bài tập đi bộ nhanh, đạp xe, chạy, … đặc biệt hiệu quả giảm nguy cơ mắc bệnh mạch vành và tăng cholesterol máu. Tập luyện thường xuyên sẽ có tác dụng tămg HDL, giảm LDL máu, giảm cân, giảm stress, giảm huyết áp, củng cố xương…
– Biện pháp hữu hiệu nhất để tăng HDL, giảm hàm lượng LDL và giảm cholesterol máu toàn phần đó là thay đổi chế độ ăn (khuyến cáo giảm lượng chất béo sử dụng chung, đặc biệt là làm giảm lượng chất béo no chứa trong mỡ động vật) và tăng cường tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu bằng các loại thuốc
Nếu các biện pháp trên không giúp giảm đáng kể hàm lượng chất cholesterol trong máu, hay đối với các bệnh nhân thường xuyên cần phải ngồi 1 chỗ, không có nhiều thời gian tập luyện thể dục, liên tục phải uống bia rượu nhiều do tiếp khách, quan hệ… thì các bác sĩ sẽ thường chỉ định dùng thêm các thuốc giảm lipid máu. Các thuốc này có tác dụng giảm cholesterol và triglyceride:
- Thuốc ức chế enzym khử HMG-CoA (enzym tổng hợp cholesterol): các statin (atorvastatin, lovastatin, simvastatin, rosuvastatin…)
- Dẫn chất của acid aryloxy isobutyric: các fibrat (fenofibrat, gemfibrozil…)
- Thuốc loại acid mật ở ruột: nhựa trao đổi anion (cholestyramin)
- Vitamin PP (acid nicotinic, nicotinamid)
Cảm ơn bác sỹ Chu Hòa Sơn – Giảng viên Trường cao đẳng y dược Pasteur đã cho chúng tôi những kiến thức rât là bổ ích để biết cách phòng ngừa và điều trị rối loạn lipid máu.
