Tiểu đường thai kỳ: Hiểu đúng để bảo vệ sức khỏe Mẹ và Bé

LinkedIn0
Pinterest0

Tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng đến sức khỏe Mẹ và Bé. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị để bảo vệ mẹ bầu và thai nhi.

Tiểu đường thai kỳ là gì và có nguy hiểm không?

Tiểu đường thai kỳ (đái tháo đường thai kỳ) là tình trạng rối loạn đường huyết xảy ra trong thời kỳ mang thai. Theo thống kê, có từ 2% đến 10% phụ nữ mang thai có thể mắc bệnh này.

Mặc dù phần lớn phụ nữ sẽ trở lại bình thường sau khi sinh, nhưng khoảng 20% có nguy cơ phát triển thành tiểu đường tuýp 2 sau này. Bệnh không chỉ đe dọa sức khỏe của người mẹ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, dễ dẫn đến thai to, sinh non, dị tật bẩm sinh hoặc hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh.

Những triệu chứng nhận biết tiểu đường thai kỳ

Bệnh thường không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu, tuy nhiên, mẹ bầu có thể gặp phải các triệu chứng:

  • Đi tiểu nhiều lần trong ngày.
  • Khát nước liên tục, cơ thể mệt mỏi.
  • Tăng cân nhanh bất thường trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba.
  • Mờ mắt, thị lực giảm, vết thương lâu lành.
  • Ngứa vùng kín, dễ bị nấm.
  • Siêu âm cho thấy thai to hoặc đa ối.

Nếu không được phát hiện và kiểm soát, các biến chứng có thể xảy ra, gây nguy hiểm cho cả Mẹ và Bé.

Nguyên nhân và đối tượng dễ mắc bệnh

Nguyên nhân chính xác của tiểu đường thai kỳ vẫn chưa được xác định, nhưng các hormone từ nhau thai như Estrogen, Progesteron hay Prolactin có thể làm giảm hiệu quả của insulin, gây kháng insulin và tăng đường huyết.

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh bao gồm:

  • Phụ nữ thừa cân, béo phì (BMI ≥ 25).
  • Mang thai ở độ tuổi ≥ 35.
  • Gia đình có người mắc tiểu đường tuýp 2.
  • Từng sinh con to (>4kg), thai lưu hoặc sinh non.
  • Người có hội chứng buồng trứng đa nang, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu.

Cách phòng ngừa tiểu đường thai kỳ hiệu quả

Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, các chuyên gia khuyến nghị mẹ bầu nên:

  • Ăn uống khoa học, hạn chế tinh bột tinh chế, đồ ngọt, thức ăn chiên xào; ưu tiên rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt.
  • Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga bầu.
  • Tránh đồ uống có ga, nước ngọt và thực phẩm chế biến sẵn.
  • Duy trì cân nặng hợp lý trong thai kỳ.
  • Thực hiện tầm soát đường huyết, đặc biệt từ tuần thai 24–28.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Trường Đại học Lương Thế Vinh: “Tầm soát đường huyết định kỳ trong thai kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm tiểu đường mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài cho mẹ. Đồng thời, đây cũng là nền tảng để đảm bảo sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, đúng định hướng giáo dục trẻ thơ hiện đại”.

Điều trị và chăm sóc sức khỏe Mẹ và Bé khi mắc bệnh

Khi đã được chẩn đoán tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần tuân thủ chế độ sinh hoạt và điều trị:

  • Ăn các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (sữa đậu nành, cháo yến mạch, rau xanh, trái cây ít ngọt).
  • Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh nạp nhiều tinh bột hoặc chất béo cùng lúc.
  • Tập luyện nhẹ nhàng, đều đặn để ổn định đường huyết sau ăn.
  • Kiểm tra đường huyết thường xuyên theo chỉ định.
  • Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định tiêm insulin để kiểm soát bệnh.

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khuyến nghị chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp vận động điều độ giúp hơn 90% mẹ bầu kiểm soát đường huyết mà không cần đến thuốc. Đây là phương pháp an toàn và bền vững để bảo vệ sức khỏe Mẹ và Bé trong suốt thai kỳ.

Nếu được điều trị và kiểm soát tốt, hầu hết phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ vẫn có thể sinh con khỏe mạnh. Quan trọng hơn, đây cũng là cơ hội để mẹ bầu thay đổi lối sống, xây dựng thói quen khoa học, từ đó đảm bảo tương lai sức khỏe bền vững cho cả gia đình.

Tiểu đường thai kỳ là thách thức sức khỏe nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu mẹ bầu chủ động phòng ngừa, tầm soát và điều trị đúng cách. Việc chăm sóc sức khỏe từ khi mang thai không chỉ bảo vệ người mẹ mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ thơ.


Trường Cao đẳng Dược Hà Nội