Chuyên gia Y tế hướng dẫn sơ cứu trẻ bị ngạt thở do sặc thức ăn hay dị vật

Ngạt thở do sặc thức ăn hoặc hít phải dị vật là một trong một số nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ nhỏ. Vậy khi gặp tình huống trẻ bị ngạt, các mẹ sẽ làm gì?

Cha mẹ nên làm gì khi con bị hóc dị vật

Cách xử trí trẻ bị ngạt thở do sặc thức ăn hay dị vật

Trường hợp thấy trẻ đang ăn hoặc đang chơi đột nhiên lên cơn ho sặc sụa, mặt đỏ và/hoặc tím tái, vã mồ hôi, thở gắng sức cần nghĩ tới tình huống trẻ bị sặc thức ăn hoặc vật lạ. Trường hợp dị vật gây tắc nghẽn đường thở hoàn toàn ở trẻ có thể gây ra tình trạng ngưng thở ngay lập tức, tiếp đó là hôn mê và trẻ có thể tử vong khi không được xử trí đúng cách.

Trong tình huống này, các mẹ hãy cố gắng bình tĩnh, đánh giá tình hình để có cách xử lý thích hợp. Sau khi triệu chứng dấu hiệu của ‘hội chứng xâm nhập ngắn’, trẻ có thể trở lại bình thường trong nhiều giờ nên cha mẹ ít để ý. Sau đó các dấu hiệu của xẹp phổi, bội nhiễm (viêm phế quản, viêm phổi, apces phổi…) Bác sĩ Anh Tú  (Giảng viên Cao đẳng Y Dược tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur) cho biết, do dị vật có thể xuất hiện các triệu chứng bệnh lý ở trẻ như: sốt cao, ho khan, ho máu, ho có đờm và mủ, khó thở tăng dần, suy hô hấp, tím tái… Trường hợp cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ không biết trẻ bị sặc, khi trẻ có triệu chứng dấu hiệu ho và sốt thường chủ quan không đưa trẻ đi khám sẽ làm bệnh tiến triển nặng hơn.

Cách xử trí trẻ bị ngạt thở trường hợp trẻ ho hoặc khóc

Lúc này, tình hình chưa quá nghiêm trọng. Thông thường, khi di chuyển trong đường hô hấp, không khí sẽ gây ra tiếng ồn. Trẻ ho hoặc khóc thành tiếng có nghĩa là trẻ đang thở, đường hô hấp không bị tắc nghẽn hoàn toàn, trẻ không bị ngạt trầm trọng.

Trường hợp trẻ thở được thì các mẹ không nên can thiệp vì điều này có thể gây nguy hiểm. Đừng tìm cách lấy vật lạ ra bằng động tác vỗ lưng ấn ngực, các mẹ có thể đẩy dị vật vào sâu hơn, khiến trẻ ngừng thở.

Phương pháp xử trí khi trẻ bị hóc dị vật

Cách xử trí trẻ bị ngạt thở nếu trẻ tỉnh táo và khó thở

  • Kiểm tra miệng trẻ và lấy ra tất cả một số thứ các mẹ có thể nhìn hoặc sờ thấy.
  • Thực hiện động tác vỗ lưng ấn ngực:

Vỗ lưng:

Dùng gốc bàn tay vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa hai bả vai. Kiểm tra miệng và lấy bất cứ thứ gì vừa xuất hiện. Trường hợp biện pháp vỗ lưng không hiệu quả thì chuyển sang động tác ấn ngực:

Ấn ngực:

  • Đặt trẻ dưới 5 tuổi nằm ngửa trên đùi các mẹ, đầu chúc xuống thấp hơn ngực.
  • Ấn 5 lần vào nửa dưới của xương ức (với trẻ dưới 12 tháng thì dùng 2 ngón tay để ấn, với trẻ lớn hơn thì dùng phần gốc của bàn tay).
  • Trường hợp đường thở vẫn tắc thì các mẹ làm luân phiên 5 lần vỗ lưng/5 lần ấn ngực.

Cách xử trí trẻ bị ngạt thở khi trẻ bất tỉnh và ngưng thở

  • Gọi cấp cứu 115 ngay.
  • Bắt đầu hồi sức tim phổi (hà hơi thổi ngạt và ấn tim ngoài lồng ngực) tỉ lệ 2 lần thổi ngạt và 30 lần ép tim cứ như vậy đến khi nhân viên y tế đến nơi
  • Mở khí quản qua màng nhẫn giáp cấp cứu do nhân viên y tế thực hiện trường hợp không thể lấy được dị vật trong đường thở.

Ấn 5 lần vào vị trí theo hướng dẫn

Các biện pháp phòng ngừa hóc dị vật ở con nhỏ

Các mẹ cần chú ý đến đồ chơi của con, cần để đồ chơi nhỏ xa tầm tay của con, không cho con chơi đồ chơi tháo rời. Đồ đạc trong nhà, một số vật dụng nhỏ như cúc áo hay ngăn khoá tủ chứa đồ nhỏ cần tránh xa tầm tay trẻ. Phòng ngừa sặc thức ăn: Luôn cho trẻ ngồi một chỗ khi ăn, không cho trẻ ăn khi đang chạy, nhảy, cười đùa. Cho trẻ ăn chậm nhai từ từ và kỹ không được ép con ăn có thể gây nghẹn cho con.

Giáo dục trẻ thơ tổng hợp từ Khoa Nhi – Bệnh viện 108


Trường Cao đẳng Dược Hà Nội