Bạch hầu: Căn bệnh nguy hiểm và những điều cha mẹ cần biết

Bạch hầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính lây lan nhanh qua đường hô hấp, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng tim, thần kinh và thậm chí tử vong. 

Bạch hầu là gì?

Bạch hầu (Diphtheria) do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn tiết ra ngoại độc tố mạnh, hình thành giả mạc trắng xám bám chặt ở họng, amidan, thanh quản, thậm chí lan xuống mũi và khí quản. Ngoại độc tố này có thể theo máu gây tổn thương tim, thận và hệ thần kinh.

Ở trẻ nhỏ, bạch hầu tiến triển rất nhanh. Trẻ có thể bị sưng cổ, khó thở, giọng khàn, sốt cao, lừ đừ và thậm chí hôn mê. Do đó, kiến thức về bệnh là một phần quan trọng trong giáo dục trẻ thơ, giúp cha mẹ nâng cao ý thức phòng ngừa cho con.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Trường Đại học Lương Thế Vinh, cha mẹ cần đưa con đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở đường hô hấp. Việc phát hiện sớm sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị.

Vì sao bạch hầu dễ lây lan?

Vi khuẩn bạch hầu tồn tại trong giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Người khỏe mạnh hít phải sẽ nhiễm bệnh nếu chưa có miễn dịch. Ngoài ra, vi khuẩn cũng lây gián tiếp qua đồ dùng cá nhân, khăn mặt hay cốc uống nước của người bệnh.

Thời gian ủ bệnh thường từ 2 đến 5 ngày, trong giai đoạn này người bệnh gần như không có triệu chứng, khiến việc lây nhiễm âm thầm diễn ra trong cộng đồng. Trẻ dưới 5 tuổi và người lớn trên 40 tuổi, đặc biệt là những ai chưa tiêm vắc-xin, nằm trong nhóm nguy cơ cao.

Triệu chứng nhận biết

Bạch hầu ban đầu dễ nhầm với cảm cúm, nhưng triệu chứng đặc trưng là mảng giả mạc xám ở họng. Trẻ thường sốt, đau rát họng, khó nuốt, khó thở, sưng cổ, da xanh tái. Trường hợp nặng có thể gây viêm cơ tim, liệt dây thần kinh, dẫn đến tử vong nhanh chóng.

Điều đáng lo ngại là một số trẻ có thể mang vi khuẩn mà không biểu hiện triệu chứng rõ rệt, nhưng vẫn là nguồn lây cho cộng đồng. Đây là lý do vì sao cha mẹ phải theo dõi sức khỏe Mẹ và Bé thường xuyên, không nên chủ quan với các dấu hiệu cảm cúm thông thường.

Phòng ngừa hiệu quả bằng tiêm chủng

Vắc-xin bạch hầu đã làm thay đổi căn bản tỷ lệ mắc bệnh trên thế giới. Ở Việt Nam, nhờ chương trình Tiêm chủng mở rộng, số ca mắc giảm rõ rệt, song tại những vùng có tỷ lệ tiêm chủng thấp, nguy cơ dịch bùng phát vẫn hiện hữu.

Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Ngoài ra, cha mẹ cần dạy trẻ thói quen vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn, che miệng khi ho hoặc hắt hơi. Những thói quen nhỏ trong giáo dục trẻ thơ lại đóng vai trò to lớn trong phòng bệnh.

Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết bạch hầu là bệnh có thể phòng tránh được nhờ tiêm chủng. Phụ huynh tuyệt đối không trì hoãn lịch tiêm, đồng thời theo dõi sức khỏe trẻ sau tiêm để kịp thời xử trí nếu có phản ứng bất thường.

Người mắc bạch hầu cần được điều trị tại bệnh viện, sử dụng kháng sinh kết hợp huyết thanh kháng độc tố. Những ca nặng có thể phải mở đường thở, hỗ trợ hô hấp và điều trị tích cực bằng thiết bị chuyên sâu.

Cha mẹ không nên tự ý chữa trị tại nhà vì bệnh diễn biến nhanh, dễ gây biến chứng nguy hiểm. Sự chủ động đưa trẻ đi khám và tuân thủ phác đồ điều trị là yếu tố quyết định trong bảo vệ sức khỏe Mẹ và Bé.

Bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh và có nguy cơ tử vong cao. Kiến thức phòng bệnh, tiêm chủng đầy đủ và chăm sóc sức khỏe tại nhà là ba yếu tố then chốt giúp cha mẹ bảo vệ con. Quan tâm đến sức khỏe và giáo dục trẻ thơ ngay từ sớm chính là nền tảng vững chắc cho tương lai của trẻ.